Pałac w Starym Kisielinie

     Pałac w Starym Kisielinie, położony zaledwie 7 kilometrów od ratusza w Zielonej Górze, jest obiektem o bogatej historii. Od strony południowej przylega do niego malowniczy park, a od zachodu sąsiaduje z dawną zabudową folwarczną. Od 2020 roku, pałac pełni funkcję filii Zielonogórskiego Ośrodka Kultury.

     Niestety, do naszych czasów nie zachowała się kaplica grobowa, która została wzniesiona w 1864 roku na cześć Carla Ludwiga von Stosch.

     Pierwsze wzmianki o majątku w Starym Kisielinie (niem. Altkessel) pochodzą z 1471 roku. Wówczas to Henryk XI, książę głogowski, potwierdził, że majątek znajduje się pod zarządem Heinza Schtoffa z Przytoku. W 1503 roku dobra przeszły w ręce rodziny von Burckersdorff, a w połowie XVI wieku zostały nabyte przez braci Fabiana i Nicolia von Tschammer. Od 1591 do 1712 roku Starym Kisielinem zarządzała rodzina von Stentsch, która w tym okresie wznosiła reprezentacyjne siedziby w Przytoku i Nowym Kisielinie. W 1712 roku posiadłość przeszła w ręce Balthasara barona von Stosch, a rodzina von Stosch zarządzała nią aż do 1930 roku, kiedy to została sprzedana państwu i rozparcelowana. Od 1935 roku w pałacu organizowano obozy młodzieżowe (Landjahreim).


     Po II wojnie światowej pałac był wykorzystywany przez wojsko radzieckie, a następnie mieściły się w nim biura PGR. W 1959 roku pałac stał się siedzibą Archiwum Państwowego, które funkcjonowało tu do 2014 roku. Przez ponad 60 lat miejsce to było wypełnione dokumentami i księgami. Później przez kilka lat obiekt pozostawał zamknięty i popadał w ruinę – zapadł się dach, woda ciekła ze stropu, a park zarastał. Udało się zdobyć fundusze, które pozwoliły przywrócić pałacowi dawny blask.

      Pałac w Starym Kisielinie został wzniesiony przez rodzinę von Stosch. W latach 1837-1838 Carl Ludwig Hans von Stosch zbudował prosty dwór, który znajdował się we wschodniej części dziedzińca gospodarczego, a także nowe budynki folwarczne. Dwór miał prostą, prostokątną formę, był piętrowy i przykryty dachem dwuspadowym. W latach 1896-1897 Felix Georg hrabia von Stosch rozszerzył siedzibę według własnego projektu. Do dworu dobudowano nowe, większe skrzydło, które architektonicznie nawiązywało do renesansu francuskiego. Rozbudowany obiekt przyjął plan w kształcie litery „T”, składający się z dwóch piętrowych skrzydeł i trzykondygnacyjnego ryzalitu. Elewacje nowego skrzydła zdobią liczne detale architektoniczne. Południowa fasada wyróżnia się bogatą dekoracją i centralnie umieszczonym ryzalitem z głównym wejściem oraz oknami ujętymi w ozdobne obramowania. Elewacja wschodnia posiada okna z trójkątnymi naczółkami i kulistymi zwieńczeniami oraz herby rodzinne – von Stosch po lewej stronie i von Masennbach po prawej.


     W pałacu zachowały się elementy wyposażenia z okresu budowy, takie jak stolarka drzwiowa i okienna, posadzka w holu, klatka schodowa z 1838 roku, sztukateria sufitów i kominek z herbem rodu von Stosch.